Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, 18 Ocak’ı 19 Ocak’a bağlayan gece saat 00.49’da Uluslararası İstasyon’a (ISS) doğru yola çıktı.
Astronotları taşıyan Crew Dragon kapsülü, yaklaşık 36 saat süren yolculuğun ardından Uluslararası Uzay İstasyonu’na ulaştı.
Böylece Ax-3, Houston merkezli Axiom Space’in Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderdiği üçüncü mürettebatlı görev oldu.
Ax-3 ekibi uzay istasyonunda ne yapacak?
Ax-3 mürettebatı 14 gün boyunca istasyonun mevcut sakinleriyle birlikte yaşayacak ve çalışacak.
Görev kapsamında astronotlar 13 farklı deney gerçekleştirecek. İşte görev boyunca gerçekleştirilecek 13 deney:
1. UYNA – Uzay İçin Yeni Nesil Alaşımlar
Yüksek sıcaklıklarda dayanımlı, yüksek mukavemetli alaşımların üretilmesine yönelik çalışmalar KIBO modülünde ELF kullanılarak gerçekleştirilecek.
Yerçekimi olmayan ortamın, erime ve katılaşma süreçleri sırasında termofiziksel ve kristal büyümesi gibi özellikler üzerindeki etkileri araştırılacaktır.
Bu deneyin ülkemizin uzay, havacılık ve savunma sanayine yönelik yeni nesil malzeme geliştirme kabiliyetine değerli bir katkı sağlaması amaçlanıyor.
2.gMETAL
Kimyasal olarak reaktif olmayan koşullar altında katı parçacıklar ile akışkan bir ortam arasında homojen bir karışımın oluşumunda yer çekiminin etkisi araştırılacaktır.
Böylece uzay araçlarının itki sistemleri daha verimli hale getirilecek.
3. Uzman
Dünyadaki zorlu koşullara uyum sağlamış mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testlerinin yapılması, metabolik değişimlerinin incelenmesi ve CO2 değerlerinin belirlenmesi amacıyla Misyon ortağı TÜBİTAK MAM ile birlikte ömür takviye sisteminin geliştirilmesi amaçlanıyor. Performansı ve oksijen üretim yeteneklerini yakalayın.
4. EKSTREMOFİT
Amaç, uzayda ve yeryüzünde yetişen ve tuz gerilimine maruz kalan A. thaliana ve S. parvula bitkilerinde yeni nesil dizileme (RNA-seq) ile transkriptomu ortaya çıkarmak ve glikofitiklerin bazı fizyolojik ve moleküler tepkilerini karşılaştırmaktır. ve halofitik bitkilerin mikro yerçekimindeki tuz gerilimini ortadan kaldırması.
5. METABOLOM
Uzay uçuşu insanların yaşayabileceği en yoğun fiziksel koşullardan biridir. Uzay görevleri sırasında astronotlar düşük yer çekimi, uzay radyasyonu, değişen fiziksel aktivite, beslenme güçlükleri, uykusuzluk, yüksek g ve hiperoksi gibi çevresel streslere maruz kalmaktadır.
Deneyin amacı uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki zararlı etkilerini keşfetmek ve bu etkileri en aza indirecek çözümler bulmaktır.
Bu kapsamda uzay ortamının etkisiyle astronotumuzun gen ifadelerinde ve metabolizmasında meydana gelen fizyolojik ve biyokimyasal değişikliklerin detaylı olarak incelenmesi planlanıyor.
Bu araştırma, astronotlarımızın sağlığını etkileyebilecek potansiyel risk faktörlerini anlamak için vücuttaki değişikliklere odaklanacak.
Aynı zamanda ülkemizde yer çekimi fizyolojisi, havacılık ve uzay tıbbı alanlarında çalışacak uzmanların daha derinlemesine araştırmalar yapabilmeleri için değerli bilgiler sunmayı amaçlamaktadır.
6. MİYELOİD
Miyeloidden türetilmiş baskılayıcı hücreler (MSKD), özellikle kanserde olmak üzere kronik inflamasyon vakalarında yoğun olarak üretilen ve bağışıklık sistemi üzerinde baskılayıcı bir etkiye sahip olan, kanser gelişimini ve metastazı teşvik eden, olgunlaşmamış miyeloid hücrelerin heterojen bir kümesidir.
Bu çalışma, uzay görevlerine katılan bireylerin maruz kaldığı uzay ve seyahat koşullarında kozmik radyasyonun MKD hücre düzeyleri üzerindeki immünolojik etkilerini ölçmeyi ve analiz etmeyi amaçlamaktadır.
7. MESAJ
Amaç, CRISPR gen mühendisliği formüllerini kullanarak, fonksiyonları henüz keşfedilmemiş, yerçekimsiz ortamdan etkilenen genlerin belirlenmesi ve uzay görevleri sırasında hangi bağışıklık hücrelerinin yer çekiminden doğrudan etkileneceğinin belirlenmesidir.
8. ALGALUZAY
Antarktika ve ılıman mikroalglerin uzaydaki büyüme bilgileri karşılaştırılarak, literatürde ilk kez kutup alglerinin uzayda kullanımına ilişkin bir çalışma gerçekleştirilecek.
Uzaydaki algler şu alanlarda kullanılmak üzere araştırılacaktır: CO2’den O2 rejenerasyonu, ek besin temini, su arıtma ve yaşam destek alanları.
9. CRISPR-GEM
Bu deney, moleküler biyolojinin çağdaş gen düzenleme tekniklerinden biri olan CRISPR tekniğinin mikro yerçekimi ortamında bitkiler üzerindeki etkinliğini araştırmayı amaçlamaktadır.
10. Pranet
Propolis çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan ve haricen kullanıldığında herhangi bir yan etkisi olmayan bir maddedir.
Pranet bilim misyonuyla propolis elementinin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacak.
Kontrol ve deney setleri oluşturularak propolisin antibakteriyel etkisi test edilecek ve sonuçların yerçekimi ortamında benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacaktır.
11. SES Akordu
Solunum sistemi fizyolojisinde yapay zeka yardımıyla sesteki frekans değişiminden kaynaklanan bozuklukların tespit edilmesi ve anti-yerçekimi ortamının insan sesine etkilerinin araştırılması amaçlanıyor.
12. Oksijen doygunluğu
Hastalıkların tedavisinde erken teşhis hayati önem taşıyor. Yapay zeka desteği ile verilen havanın oksijen seviyesi hesaplanarak düşük yer çekiminden kaynaklanan farklılıkların ve rahatsızlıkların tespit edilmesi amaçlanıyor.
13. MYOKA
Alper Gezeravcı, mikro yerçekimi ortamında gerçekleştirilecek kurşunsuz lehimleme deneyi ile kurşunsuz bileşenleri uzay istasyonundaki elektronik karta monte edecek.
Uzay görevi sonrasında dünyaya getirilecek elektronik kartlar TÜBİTAK UZAY tarafından detaylı incelemeye tabi tutulacak ve mikro yer çekiminin kurşunsuz lehimleme işlemine etkileri bilim dünyasının kullanımına sunulacak.
Alper Gezeravcı ilk deneyine başladı
Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda ilk deneyine başladı. Uluslararası Uzay İstasyonunda çalışmaya başlayan ilk deney EXTREMOPHYTE oldu.
Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki ilk deneyinde tuz stresine maruz kalan bitkileri inceleyecek.
Ege Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. İsmail Türkan, Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday ve Doç. Barış Uzilday’ın proje yürütücüsü olduğu deneyin adı “Uzay Ortamında Aşırı Halofit Schrenkiella Parvula’nın Tuz Stresine Verdiği Tepkilerin Araştırılması” (EXTREMOPHYTE). )Olarak duyuruldu.
