Ekonomist Alaattin Aktaş, sık sık akaryakıta zam yapılmasını eleştirdi, ‘Akaryakıt fiyatları tüm dünyada artıyor diyen varsa buyursun kanıtlasın!’ diye yazdı. Son on yılda Türkiye’de akaryakıt fiyatlarına ilişkin bir tablo hazırlayan Aktaş’ın yazısının ilgili bölümü şöyle:
“Önce son bir yıl…
Girişte de belirttim, geçen yılın mart ayı ortasından bugüne kadarki son bir yılda benzine yüzde 105.3, motorine yüzde 99.7 zam geldi.
Peki acaba bu bir yılda bizdeki fiyatların oluşumunda temel alınan Cenova’daki fiyatlar ne kadar arttı? O fiyatlar da yüzde 100 dolayında artış gösterdi mi?
Siyasetçilerden bu soruya ‘Evet’ diyen çıkar mı, muhtemelen çıkar.
Aslında keşke çıksa; çıksa da şu veriler karşısında yüzlerinde nasıl bir ifade belirir, görsek!
Son bir yılda Cenova borsasında benzin fiyatı yalnızca yüzde 5.4, motorin fiyatı yüzde 2.7 arttı.
Yüzde 5.4 ve yüzde 2.7!
Benzinin toptan fiyatı yüzde 5.4 artıyor, bizde pompa fiyatı yüzde 105.3 yükseliyor.
Motorinin toptan fiyatı yüzde 2.7 artıyor, bizde pompa fiyatı yüzde 99.7 artış gösteriyor.
Bu veriler ortadayken siyasetçi çıkıp ‘Ama tüm dünyada böyle, hatta oralarda akaryakıt istasyonlarında kuyruk var, akaryakıt bulamıyorlar bile’ türü açıklamalar yapabiliyor. Bu açıklamalar da alıcı bulabiliyor.
Zaten alıcısı olmayan mal üretilir mi?
Ya on yılın toplamı?
Fiyat artışındaki yurt dışı-yurt içi dengesizliği yalnızca son bir yılda kendini göstermiyor ki…
Son on yıla bakalım…
2014’ün mart ayı ortasından bu yılın mart ayı ortasına kadar geçen on yılın toplamına…
Bu on yılda Cenova’daki toptan fiyat benzinde ne kadar mı artmış? Yok yok artış yok, toptan fiyat yüzde 9.8 gerilemiş. Evet, benzinin toptan fiyatı on yılda yüzde 9.8 gerilemiş. Ama, bu on yılda bizdeki artış ne kadar, tam yüzde 728!
2014 ortasında 5 lira olan benzin, şimdi 42 lira.
Aslında benzinin 2014’te 996 dolar olan ton fiyatı 2020’de 290 dolara kadar düşmüş, bu sayede söz konusu dönemde yurt içi fiyatı 5 liradan yalnızca 5.48’e çıkmış. Zaten asıl artış daha sonraki dönemde.
Motorin de aynı…
Motorinde de benzindekine benzer bir durum var.
Motorinin yurt dışındaki toptan fiyatı on yılda yüzde 9.7 gerilemiş, buna rağmen yurt içindeki pompa fiyatında yüzde 781 oranında artış olmuş.
İşte ‘Ama yurt dışında da böyle’ diyenlere karşı gerçeği arayana malzeme!
Yurt dışında böyle değil! Oradaki zamlar çok çok düşük, hatta dönem dönem gerileme bile var.”
(EKONOMİ SERVİSİ)
